Mówi się, że w Himalajach, istnieje mityczne królestwo Szambala (Królestwo Światła lub Agartha), ziemia oświeconych, ziemia żyjącego ognia, ziemia cudu i żyjącego Boga i by stwierdzić czy ono naprawdę istnieje i do niego dotrzeć trzeba znaleźć ukrytą ścieżkę, która wiedzie poprzez te góry najwyższe na świecie, ale jednocześnie bierze swój początek wewnątrz i na zewnątrz nas samych.
Być może klucz do znalezienia Szambali jest w tekstach mówiących o mistycznym Tybecie, jest w utworach poetów, pustelników, tantrycznych joginów, którzy żyli i medytowali w tych miejscach takich jak: Tonpy Szenraba, Guru Rinpocze i jego partnerki Joszie Tsogjal, tancerka Nieba, poetka Magcig Labrong, magiczny Naropa i jego mistyczny nauczyciel Tilopa, i ich uczniowie; Marpy oraz poeta i pustelnik Milarepa.
Tu, gdzie nieświadomość jest ziemią samą w sobie, mistyczna poetka Magcig wyraża to w następujący sposób;
„Pójdziesz bez celu, nie zatrzymując się, pośród pustyni nie ma odwrotu.
To jak przestrzeń, bez wątpliwości i obaw.
Bez wątpienia i strachu w ogromności”
I powtórzymy słowa Tancerki Nieba:
„Cały świat jest ideą, tak myślimy, i to nie ma znaczenia. Nie ma powodu do smutku, nie przygnębiaj się przyjacielu. Miej odwagę. Moje ciało tańczy na niebie i ze zręcznością porusza się w materii. Podróżując wszędzie, nie znalazłam nic, co ostatecznie jest prawdziwe. Ty, nie uznając mnie, uważasz mnie za podmiot zewnętrzny. Ale kiedy mnie poznasz, machając skrzydłami z ukrytą siłą, nawet przekraczając ostre wichury, zrozumiesz, że możesz dotrzeć do dowolnego miejsca przeznaczenia”
I słowa, które Mistrz Marpa powiedział swojemu uczniowi Milarepa:
„Wędruj po śnieżnych pustyniach, w samotności suchych gór i pogrążaj się w kontemplacji”
Nieprzewidywalne góry Himalajów zdają się bronić starożytnej mądrości. Chociaż daleko w świecie, rodzą się i umierają teorii nieświadomości, tutaj oryginalna intuicja, symbolicznie reprezentowana przez magiczną krainę Shamballi, wydaje się być bronione przez niezwyciężonego wojownika: Everest, który ze swojego szczytu łączy ziemię i Niebo jak i wszystkie przeciwieństwa.
I ten to wojownik był świadkiem ważnego wydarzenia kiedy to Guru Rinpocze przywiózł tantrę z Indii do Tybetu.
Kiedy słyszyszymy słowo „Tantra”od razu przychodzą nam na myśl dwie różne rzeczy: seksualność i duchowość.
Istnieją osoby, które przyglądają się metodom tantry, praktykują ją, ale zupelnie nie angażują się w jej zrozumienie. Patrzą na obrazy o charakterze seksualnym i uważają, że otwiera się przed nimi caly świat egzotycznych doznań i właśnie taką „tantrę” praktykują. Inni zaś mają za cel panowanie nad swoimi energiami by móc kontrolować lub nawet wykorzystywać innych. Ale nie o to w tym wszystkim chodzi!
Nie jest to rozwój duchowy, lecz używanie rozmaitych zdolności w celu zaspokojenia własnego ego i mogą to być praktyki bardzo destrukcyjne.
Jak już powiedziałem wcześniej na Zachodzie tantra stała się bardzo popularna, chodź nie do końca znana i rozumiana.
Niestety nie wiele ludzi ma dostęp do informacji z nią związanych, a wiele szkół mówi o niej w sposób powierzchowny. Często informacje te nie mają żadnego realnego połączenia z prawdziwą nauką tantry, tak jak nie jest prawdą, że astrologia i astronomia są identyczne, będąc w rzeczywistości dwoma odrębnymi naukami.
Możemy zatem powiedzieć, że tantra to nauka ezoteryczno- mistyczną,w której przez doświadczenie dochodzi do poznania rzeczywistości. Zajmuje się ona badaniem Wszechświata począwszy od człowieka; jego myśli, emocji, ciała fizycznego rozciągając dalej na naturę, harmonię, wibracje, muzykę i dalej aż do dynamiki gwiazd i całego kosmosu. Uchodzi za orientalną tradycję boskiej magii i okultyzmu, oczywiście w pozytywnym i dobroczynnym znaczeniu tego słowa.
To starożytny szamanizm indyjski i himalajski szamanizm jogiczny razem.
Szamanizm? Szaman? O co w tym chodzi? Co takiego robi szaman?
Szaman jest uzdrowicielem, koneserem głębokich tajemnic ciała i duszy.
To wszystko co wie, dowiedział się nie z lektur książek, ale z ekstatycznego objawienia. Szaman jest więc przede wszystkim specjalistą w ekstazie, transie i rozszerzonych stanach świadomości. Jego mistrzowie to Ci sami bogowie i demony, którymi potężna natura Tybetu jest załadowana.
Podobnie jak jogini, buddyjscy mnisi Ngakpa (mistrzowie tantrycznej jogi) i wszyscy mistycy, jego prawda jest poetycka, a nie dosłowna. Świat jest dla niego owocem wizjonerskiej potęgi człowieka i człowiek jest konsekwencją wizjonerskiej duszy, a dusza jest owocem widzenia: wszystko jest wizją.
W świecie, gdzie iluzja jest iluzją a rzeczywistością jest również iluzją, szaman jest magikiem, który wyciąga z ciał swoich pacjentów bez prowokowania ran -choroby, który przebiera się, by ucieleśnić swojego duchowego przewodnika, który mówi mu co zrobić, opierając się na starożytnej wiedzy o Himalajach.
I tak oto powstało dziesięć przymiotów nauczania tantry mających swoje korzenie w szamanizmie;
- Rasayana – kuracje lecznicze i receptury, mikstury lecznicze, tantryczne terapie i receptury, magiczne procedury leczenia osób chorych i niedomagających.
2.Akarśańa -prawo atrakcji, metody i sposoby przyciągania, moc przywoływania, zjednywania, magnetyzm duchowy, magnetyzowanie miejsc, rzeczy oraz osób.
3.Yakszińi Sadhana -praktyki bogactwa i dobrobytu, odszukiwanie ukrytych skarbów, ponieważ Yakszini jest boginią skarbów, bogactwa i prosperity.
4.Indrajala -dosłownie woda Indra, zdejmowanie klątw, egzorcyzmy, praktyki usuwania negatywnych wpływów, uroków i czarów etc.
- Vaśikarana -rzucanie uroków, czarowanie, zauraczanie, sterowanie otoczeniem i biegiem zdarzeń. Praktyki sterowania otoczeniem i wpływania na innych.
6.Videszana –środki zaradcze przeciw nienawiści, złemu spojrzeniu, wrogości, złośliwości.
7.Stambhana -blokowanie osób, miejsc, zdarzeń, praktyki powstrzymujące innych w ich działaniach czy wpływach, ograniczanie, układanie klątw blokujących szkodliwe osoby i chroniące naszych bliskich. Tworzenie przeszkód i utrudnień oraz surowych zakazów przeciwko cudzym akcjom i wpływom.
8.Uććatana -odsuwanie osób, zdarzeń czy sytuacji, rozdzielanie, wyrzucanie, rozłączanie, rozwiązywanie, oddzielanie, wykorzenianie.
9.Mohańa – potocznie tantra miłości i miłowania, praktyki powodujące zaangażowanie, zamiłowanie, fascynację, miłosne zauroczenie, rozkochanie, osiąganie celów, zwycięstwo w walce.
- Marańa -wyrzucanie duszy z ciała, praktyki powodowania śmierci, wzywania do śmierci, przechodzenia do innego ciała, swiadomego umierania wedle własnej woli. Potocznie jest to praktyka śmierci i umierania.
Oprócz ludowych tradycji w obecnych czasach podczas ważnych świąt sami mnisi używają szamńskich masek, leczą za pomocą starotybetańskich receptur, a niektóre bóstwa pozostały na swoim miejscu od zarania dziejów.
W starożytnych tekstach prawdziwy „tantrysta”jest opisywany jako boski muzyk, który potrafi z wielką mądrością grać na instrumencie (instrumencie z ogromną liczbą strun we wnętrzu swojej duszy i całego Wszechświata). Tantryści wierzą, że kierowanie naturalnymi siłami ciała przynosi jedność z kosmosem oraz Niebem. W związku z tym większość metod wiąrze się z przywoływaniem bóstw za którymi podąża dana osoba.
To właśnie Guru Rinpocze w VIII wieku połączył religię Bon i istniejący w niej z nową religią przywiezioną z Indii i właśnie w ten sposób powstała fascynująca odmiana buddyzmu tybetańskiego.
W tym okresie powstały również dwa systemy monoistyczne; pierwszy z nich to mnisi w szafirowych szatach żyjący w celibacie i mieszkający w klasztorach oraz drugi- świeccy kapłani tantryczni w białych szatach, z długimi włosami którzy żyli w świątyniach i wioskach. Dzięki nim tantra dotarła pod strzechy stając się jednym z nurtów duchowych gdzie jest praktykowana do dzisiejszego dnia.
Przez wiele stuleci buddyzm tybetański uległ znacznym przemianom- przejął wiele elementów miejscowych wierzeń i praktyk, zaadoptował niektóre bóstwa i przywłaszczył sobie szamańskie miejsca święte.
Tantryzmu tybetański różni się od tantryzmu hinduskiego odmienną perspektywą, odmiennym spojrzeniem.
Ostateczna ścieżka prowadzi do przekształcania zdarzeń z życia codziennego w rzeczywistość o charakterze sakralnym oraz postrzeganie wszystkich przeciwieństw jako wzajemnie dopełniających się do osiągnięcia jedności.
Rzeczywistość jest przesiąknięta trascendentną zasadą– Wszechdobrem o aspekcie męskim Kuntu Zangpo i żeńskim Kuntu Zangmo, które łączą się w postaci Bon (bon sku)który reprezentuje wymiar prawdy i Absolutnej Dharmy
(z niej wywodzą się wszystkie środki prowadzące do Oświecenia).
Ale wróćmy do ogólnych rozważań o tantrze, które same w sobie wcale nie są łatwe.
Tantra nie rodzi się jako odrębny system filozoficzny, ale raczej jako „punkt widzenia”, który natychmiast łączy się ze wszystkimi już istniejącymi tradycjami w pewnym sensie je modyfikując – najważniejsze z nich to joga, buddyzm, dżinizm. Dlatego bardziej poprawne będzie podzielenie tantry na; Jogę buddyzmu tantrycznego, Jogi dżinizmu tantrycznego i tak dalej.
Historia powstania tantry mówi o trzech liniach;
linii intencji Buddy – nauka ciała pierwotnego Buddy Samantabhadry, który miał udzielać tantrycznych instrukcji oświeconym istotom. Nauka te są poza zasięgiem zwykłych ludzi.
linii dzierżawców mądrości- odnosi się do nauki ciała radości Wadżrasattwy i Wadżrapani.
linii szeptanej- nauki ciała pięciu emanacji Buddy- nauki te otrzymują zwykli praktykujący.
Inna tradycja przedstawia sześć linii pochodzenia tantr. Do trzech już przedstawionych dodane są jeszcze trzy;
-linii zleconych instrukcji.
-linii doktryn skarbów tych którzy mają szczęście
-linii powierników ustanowionych mocą modlitw.
Tantryczne pisma i przekazy Ningmy dzieli się na trzy grupy; nauki ustne, skarby i wizje.
Skrót słowa tantra jest czasami stosowany w odniesieniu do tantrycznej perspektywy w jodze.
Pod nazwą tantryczna joga możemy podłączyć różne typy jogi praktykowane również na Zachodzie i jest to; Hatha Joga, Kundalini Joga, Raja Joga, Laya Joga . Kładą one jednak większy nacisk na stronę fizyczną człowieka niż na tą duchową.
Nie zapominajmy o tym, że tantra jest ścieżką, która prowadzi nas do uwolnienia naszej wewnętrznej energii, ponieważ pracuje głównie z energią, która sama w sobie nie ma formy. Wraz z rozwijaniem wizualizacji rozwija się również kontrolowanie energii poprzez wytrwałą praktykę, dyscyplinę i pracę z kanałami (ośrodkami w których schodzą się drogi kanałów) energetycznych zwanych Czakrami (w sanskrycie słowo czakra oznacza kolo światła. Jesteśmy wtedy w stanie osiągnąć czyste widzenie zwane kye rim.
Świadomość czakr jest niezwykle ważna, ponieważ umożliwiają komunikację pomiędzy dwoma stronami naszej natury; duchową i fizyczną. Każda czakra zarządza nie tylko systemami położonymi nieopodal niej, lecz również zespołem emocjonalnych, umysłowych oraz duchowych problemów. Możemy powiedzieć, że czakry są konwertorami naszej energii.
Czakry przyciągają, odczytują oraz rozprzestrzeniają energię, która współdziała z jej wibracjami lub zbiorem sekwencji.
W autentycznej tradycji są przekazywane różne wiadomości na temat systemu czakr i mówi się , że nie istnieje tylko jeden system czakr, ale wiele systemów, bardzo wiele.
Teoria ciała subtelnego i jego centr energetycznych zwanych cakras (lub padmas, ādhāras, laksyas itp.) pochodzi z tradycji tantrycznej jogi, która rozwijała się pomiędzy 600 a 1300 naszej ery i który do dzisiejszego dnia jest nadal bardzo żywa.
W Jodze Tantrze po 900 roku naszej ery, każda z gałęzi tradycyjnej jogi praktykowała jeden (lub więcej) system czakr. W niektórych praktykach czakr było 5, w innych 6, 9, 10, 12,15, 21, 28 lub więcej, w zależności od tekstów (Możemy tutaj przytoczyć Krishnamacharya w Joga Makaranda który odnosi się do systemu 10 czakr).
Siedem czakr (lub technicznie 6 + 1), którą praktykuje Zachodnia Joga jest tylko jednym z wielu systemów, i stał się on dominujący począwszy od XVI wieku.
Każdy system postrzega funkcję czakr w troszeczkę inny sposób oraz przypisuje różne cechy do tego samego źródła energii.
Teraz powinniśmy zapytać, który z systemów jest „poprawny” i ile jest faktycznie tych czakr.
I tu dochodzimy do pierwszego wielkiego nieporozumienia. Czakry nie są narządami ciała fizycznego, nie możemy ich badać i studiować tak jak lekarze badają zwoje nerwowe.
Ciało duchowe jest rzeczywistością niezwykle płynną, tak jak zresztą wszystko co wychodzi poza materię organiczną. Ciało duchowe można przedstawić na płaszczyźnie empirycznej wiele różnych centr energetycznych, w zależności od osoby i jogicznej praktyki, którą ta osoba wykonuje.
Można powiedzieć, że niektóre z tych ośrodków duchowych są wykrywalne we wszystkich systemach. Konkretnie są to czakry, które znajdują się w dolnej części brzucha, w sercu i na czubku głowy, ponieważ są to obszary ciała, gdzie wszyscy ludzie na świecie doświadczają zjawisk emocjonalnych i duchowych.
Oprócz tych trzech, ich różnorodność w systemach czakr jest ogromna i jest opisana w pierwotnej literaturze.
Nie można powiedzieć, że jeden system jest lepszy od drugiego, ponieważ wszystko zależy od osoby która go praktykuje.
Na przykład, jeśli praktykujemy bazując się na podstawie pięciu elementów, używamy systemu pięciu czakr. Gdybyśmy internalizowali energię sześciu różnych bogów, używamy system sześciu czakr.
System czakr jest praktyczny , a nie opisowy- jest to chyba jeden z najważniejszych punktów.
Czakry mają związek ze stanami psychicznymi chociażby dlatego, że mają związek z;
– stanami karmicznymi
–bogami
W praktyce tantry kult Boga jest osobisty tzn jest taką mocno pogłębioną pracą z Aniołem Stróżem, o czym pisze np. Crowley
Jedynym wyjątkiem jest system 10 czakr jogi muzyki.
Ale w systemie tym z XIII wieku nie znajdujemy wielu czakr którym zostały przypisane konkretne emocje lub stany umysłu. Przeciwnie, każdy płatek każdej czakry jest związany z emocjami lub stanem umysłu, i nie wspomina się o systemie, który można podłączyć całą czakrę do konkretnej emocji lub stanu umysłu.
Możemy wymienić dwie cechy systemu czakr ;
1)mistyczne dźwięki zapisane za pomocą alfabetu sanskryckiego są płatkami wszystkich czakr danego systemu.
2)każda czakra jest związana z jednym z hinduskich bogów.
Takie spojrzenie/postrzeganie jest szczególnie obecne w metodzie zwanej Nyasa (umiejscowienie, dotykanie).
W Nyasa, wizualizujemy sylabę z mantry w określonym obszarze wewnątrz danej czakry w ciele duchowym, cicho nucąc jej dźwięk.
Bóstwa (karana-devatas) są powszechnie obecne w każdym systemie czakr. Są to bogowie, którzy stanowią stałą sekwencję. Od najniższej do najwyższej czakry są to; Indra, Brahma, Vishnu, Rudra, Iśwara, Sadasiva i Bhairava.
Zdarza się, że w niektórych systemach nie występuje pierwszy i ostatni z bogów.
Jest to ściśle związane z danym systemem i ilością czakr, na których skupia się uwagę.
Najbardziej powszechnym systemem, jest system siedmiu czakr.
Ogólnie rzecz biorąc praca z czakrami ma to sens, ponieważ jesteśmy istotami cielesnymi i bardzo rzadko jesteśmy w stanie odczuwać i widzieć poza naszą fizycznością.
Nasze czakry posiadają blokady energetyczne, które reprezentują nasze fizyczne emocjonalne i duchowe problemy. Przechowują one wszystko przez co przeszliśmy w życiu, zwłaszcza negatywne myśli, zle wspomnienia, które tworzymy przeżywając wzloty i upadki.
Zadbajmy o to by nasze czakry funkcjonowały poprawnie i by nie bylo w nich żadnych blokad. Nie oczekujmy jednak szybkich rezultatów.
Odblokowanie czakr wymaga cierpliwej pracy.
Wskazane jest przy tym, by skorzystać z pomocy odpowiednio doświadczonej osoby. Wykonywanie takich zabiegów w sposób niewłaściwy i pospieszny może przynieść dużo szkód.
Mówiąc o czakrach, nie możemy nie powiedzieć o Kundalini, wężowej energii Śakti, która porusza się w górę ciała pomiędzy pierwszą a siódmą czakrą.
Kundalini jest energią, jest informacją która porusza i światłem które rozświetla. Dzieje się tak ponieważ jest ona mieszanką pojęciowej materii i ducha.
Historycy przypisują początek nauk Kundalini Wedom, starożytnym pismom indyjskim, które jako pierwsze okolo 2000 roku p. n. e opisały jogę oraz mądrość kundalini.
Praktyki kundalini pochodzące z tradycji wedyckiej kładą nacisk na uwolnienie duszy z ciała.
Praktyki tantryczne oraz Wedy są ze sobą powiązane, jednakże można w nich spotkać odrębne podejście do energii kundalini oraz jej zasad. Czas połączył te dwie tradycje i chociaż narodziły się długo przed słowem pisanym, nie można jednoznacznie stwierdzić, która z nich powstała jako pierwsza. Niektórzy tantryści odrzucają dogmaty wedyckie a inni zaś uważają, że są one zbyt skomplikowane dla obecnej kultury. Obydwa systemy uważają energię Kundalini za kluczowy aspekt w osiągnięciu zamierzonych celów oraz aspiracji praktykującego.
Ale wróćmy do tantry i właściwego jej spojrzenia na energię życiową oraz do tantrycznej metafizyki, która jest oparta na dwóch podstawowych zasadach.
Pierwszą z nich możemy starać się zrozumieć postrzegając odbicie się Wszechświata w naszym bycie i nasze odbicie we Wszechświecie.
Podobnie dzieje się ze snem i przebudzeniem u człowieka czy zmianą dnia w noc w Naturze. Tak jak istnieje przyciąganie między mężczyzną a kobietą na poziomie ludzkim, tak samo dzieje się z biegunami magnetycznymi i elektrycznymi na poziomie planetarnym. Możemy powiedzieć, że male obrazki na projektorze i duże obrazy na ekranie mają tą samą metrycę, tak też Wszechświat i człowiek są zjednoczeni i odbijają się jeden w drugim.
Aby bardziej wyjaśnić tęj myśl przytoczyę tutaj słowa wyryte nad drzwiami jednej z delfickich świątyń–
” Poznaj siebie, a poznasz caly Wszechświat”
Druga zasada tantry jest opisana przez Lamę Anagarika Govinda i mówi;
”Dobro i zło, sacrum i profanum, zmysłowość i duchowość, materiał i transcendencja, niewiedza (samsara) i oświecenie (nirwana) nie są całkowicie przeciwne, to dwie strony tej samej rzeczywistości”.
Zasady te odróżniają tantrę od różnych skrajnychi duchowych ścieżek, które oddzielają sacrum od profanum, miłość od pożądania czy duchowość od materializmu.
Tantra zaciera granicę między grzechem a cnotą, łączy“ to co jest” z tym „co powinno być ” w swoim rozwoju w „czasie”.
Według tej perspektywy tantra próbuje wykorzystać każdą cząstkę życia w drodze duchowej ewolucji, co nie wyklucza podstawowych procesów życiowych takich jak spanie, jedzenie, wydalanie czy potrzeby seksualne. Energia pasji i pragnień nie nie jest eliminowana, ale zdecydowanie kontrolowana.
Jak zauważa John Blofield w książce „The Tantric Mysticism of Tibet”(Tantryczny Mistycyzm w Tybecie)
“ Każdy proces, każde życzenie niezbyt wygórowane niesie za sobą święte bicie serca, za którym podąża tantra by go zidentyfikować i wyprowadzić na światło”.
W tantrze seks jest również formą energii tak jak gniew czy pożądanie.
Na ścieżce mnicha jest on kompletnie odrzucany, natomiast tantryczni kapłani zwani Ngakpa potrafią właśnie taką energię emocji przekształcić w Oświecenie, w wiedzę.
Niektórzy Zachodni zwolennicy tantry uważają ją za praktykę erotyczną jakby wyjętą z Kamasutry i wykorzystują praktyki seksualne tak jakby były jakimś narzędziem niezbędnym w praktykach duchowych. Takie podejście wygenerowała Neo-Tantra (zapoczątkowana przez hinduskich nauczycieli tantry) która jest żartobliwie nazywana “ Kalifornia Tantra”.
Za podstawę tantry możemy uznać cztery cele człowieka (purusartha);
Dharma – oznacza wymiar prawdy i Prawa Absolutnego, idea utrzymująca porządek, wedle której postępując można stać się wspanialszą osobą. Jeśli to robimy utrzymujemy porządek kosmiczny i stajemy się wspanialszymj „ja”.
Artha- dobre funkcjonowanie w społeczeństwie, praca oraz utrzymanie siebie i rodziny, oczyszczenie i sublimowanie relacji z pracą i pieniędzmi.
Karma- miłość , czułość związana z zachwytem nad pięknem, uciechą z życia i życiem małżeńskim
Moksza – nauka o istotnych procesach rozwoju duchowego sięgającej ku boskiej duszy.
Pamiętajmy, że „klasyczna” definicja jogi podana przez Patanjalego w jego Sutra Jodze, różni się od naszej nowoczesnej koncepcji w wielu aspektach.
W klasycznej jodze, nie przykłada się wiele uwagi do ciała. Praktykujący jogę utrzymuje dobry stan zdrowia fizycznego przede wszystkim w celu nie zakłócania procesów medytacji.
Ciało jest przygotowana do utrzymywania wygodnego położenia w medytacji (dlatego praktykuje się asana) przez długi czas i to wszystko.
Zasadniczo, ciało jest postrzegane jako narzędzie do medytacji, i to postrzeganie naprawdę okazuje się istotne tylko wtedy, gdy ciało stwarza problemy, ponieważ trudno jest uspokoić umysł gdy ciało jest chore lub mało elastyczne.
Mówiąc bardziej ogólnie, w klasycznej jodze koncepcjia natury we wszystkich jej przejawach (rośliny, zwierzęta, gwiazdy, oceany …) posiada, jako podstawową funkcję bycie rodzajem „lustra”, która ma na celu odzwierciedlenie ducha.
Duch w koncepcjach natury jest logiczną konsekwencją fundamentalnie dualistycznej wizji Patanjalego, którą z kolei wyniósł ze szkoły filozofii Samkhya.
Zgodnie z dualistycznym podejściem Samkhya, Prakriti (Natura w sanskrycie) i ducha (Puruszy w sanskrycie) są wyraźnie rozdzielone.
W ostrym kontraście do tego klasycznego dualizmu, moglibyśmy nazwać tantrę jako „całościowe” podejście do jogi.
Wywodzi się ona z systemu Kaula i opiera się na subtelnym systemie energetycznym.
Tantra ma dwie formalne ścieżki- tradycyjny tantryczny celibat czyli ścieżka prawej ręki oraz tradycję seksualną czyli ścieżkę lewej ręki. Jednakże nazwy te są zdecydowanie mylące i podporządkowane pod rozgłos zachodnich społeczeństw.
Kaula Tantra – tantra lewej ręki – jej adepci medytują nad energią Kundalini i wykorzystują praktyki zewnętrzne w celu odblokowania i wzmocnienia czakry Muladhara. Kaula tantra jest uważana za tantrę Boskiej Mocy.
Samaya Tantra- tantra prawej ręki- adepci praktykują medytację Śakti w czakrze Sahasrara. Zdobywają również wiedzę o czakrach, Nadi i pranach.
Samaya Tantra jest uważana za najczystrzą i najbardziej duchową ze ścieżek.
Joga tantryczna to takie praktyki które zawierają;
Mudry- wysublimowane postawy i gesty ciała( czynności)
Mantry-praktyki dźwiękowe i modlitewne w sanskrycie(czynności)
Charakterystyczne dla mantr tantrycznych są tak zwane bidża-mantry, czyli dźwięki nasienne. Główne bidża-mantry to:
-Aim – dotyczy Bogini Saraswati, pomaga w zdobywaniu mądrości
-Hrim – dotyczy Bogini natury -Maji wysławia ją i uspokaja.
-Śrim – dotyczy Boginią Lakszmi pomaga w zdobywaniu bogactwa,
-Klim – dotyczy Bogini Maheśwari, pani radości, pomaga w osiągnięcia władzy ziemskiej, przyjemności.
-Krim – dotyczy Bogini Kali – zapewnia ochronę, zdobycie wiedzy duchowej i zniszczenie smutku
Jantry-symbole i znaki do wizualizacji, znaki o znaczeniu magicznym i mistycznym ( czynności)
Najpopularniejsze z nich to;
-Bindu – punkt- Symbolizuje źródło, z którego wszystko powstaje.
-Okrąg (z punktem w jego centrum) – symbolizuje cykliczność, rytm, jedność świadomości z nieświadomością
-Trójkąt równoboczny (skierowany w górę) – symbolizuje męską zasadę wszechświata
-Sześciokąt – symbolizuje żywiołu powietrza
-Kwadrat – symbolizuje ziemię, wielostronność
-Lotos – symbolizuje czakrę (jedną, dowolną)
-Trójząb – symbolizuje rozpad, boską desktrukcję.
-Swastyka – wiąże się ściśle z Panem Wisznu (jego cztery ramiona)
-Pentagram – oznacza pięć żywiołów. Pięć zmysłów. Może symbolizować miłość, namiętność czy też dezintegrację.
-Gwiazda sześcioramienna – symbolizuje jedność Puruszy i Prakryti (męskiego i żeńskiego pierwiastka)
Za pośrednictwem konkretnych praktyk, praktykujący jogę można obudzić i skierować energię, zwaną Kundalini Śakti, jako że joga tantryczna zaleca całościowy punkt widzenia, według którego fizyczny i duchowy poziom istnienia są połączone i wzajemnie na siebie wpływają.
Podobnie dzieje się z przedmiotami, które są na zewnątrz ciała i mogą być duchowych narzędziem ewolucji jak na przykład, mantry i Yantra, dźwięki i obrazy, które reprezentują energię;
Jeśli są stosowane właściwie, narzędzia te mogą znacznie pomóc tym którzy praktykują jogę w procesie duchowej ewolucji.
Zauważymy więc dwie podstawowe cechy jogi tantrycznej. Z jednej strony, holistyczna perspektywa: Joga tantryczna to cała energia i zdarzenia w naturze, oraz duch czyli świadomość.
Z tego punktu widzenia, wszystko może być wykorzystane jako narzędzie rozwoju duchowego: jedzenie, cechy charakteru, Słońce, umysł, emocje, i tak dalej.
Po drugie, tantra kładzie szczególny nacisk na polaryzację, czyli taniec interakcji pomiędzy płcią żeńską i męską, między naturą i duchem, między Śakti i Śiwa.
W rezultacie, seksualność ma szczególne miejsce w tantrze (to jest główną manifestacją energii Kundalini w ciele fizycznym, jest najbardziej spolaryzowaną interakcją pomiędzy ludźmi). Jednocześnie jednak, tantra ma doczynienia z czymś więcej niż seksualność i na pewno nie opiera się tylko na niej.
Joga tantryczna w swoim podejściu twierdzi, że cele jogi mogą być realizowane poprzez zastosowanie jakiegokolwiek przejawu natury, w tym ciała fizycznego i seksualności.
Oczywiście, powyższa definicja ma sens, jeśli mamy pojęcie czym jest joga i jakie są jej cele. Więc możemy zadać sobie pytanie, czy powinno się mówić o jodze nie wspominając o jodze tantrycznej , jak to często bywa w nowoczesnym społeczeństwie. Czy możemy wykorzystać tantryczne techniki kanalizowania energii i duchowego uniesienia, jeśli nie zrozumiemy naszej struktury i nie sprecyzujemy naszych celów?
Istnieje kilka możliwych odpowiedzi na to pytanie, ale moja propozycja jest taka- powinniśmy rozważyć jogę tantryczną jako system, w którym te dwa pojęcia naprawdę nie mogą być od siebie oddzielone.
Praktykujący Jogę mogą wybierać pomiędzy różnymi ścieżkami, a joga tantryczna jest tylko jedną z nich.
Inne ścieżki, takie jak Bhakti Joga lub Karma Joga, mogą być bardziej odpowiednie dla niektórych typów ludzi, jednakże joga tantryczna stanowi unikalne podejście, które skupia się na wykorzystaniu naszego najgłębszego źródła energii i interakcji z innymi ludźmi w relacji biegunowości.
Poprzez świadome korzystanie z tych narzędzi, możemy przyspieszyć nasze postępy prowadzące do jednego celu wszelkich form jogi: naszej fizycznej, psychicznej i duchowej ewolucji.
Pądążmy dalej za tym tokiem myślenia i kontynuujmy nasze rozważania o tym czym naprawdę jest tantra i dlaczego została stworzona i ofiarowana ludziom?
Mówiąc o tantrze hinduskiej odpowiedź na to pytanie została opisana przez Riszich- indyjskich mędrców –
“ Mędrcy którzy uzyskali największe urzeczywistnienie Jaźni, kiedy dostrzegli i zrozumieli, że między nimi a boskością nie ma żadnej różnicy, stali się jednością z boską jaźnią. Uwolnili się od wszystkich pragnień i indywidualnych pasji kiedy dostrzegli i zrozumieli, że wszystkie ich działania w tym życiu na ziemi są prowadzone przez Boga i wtedy osiągneli najwyższe wyzwolenie. Ci kiedy zdali sobie sprawę, że Bóg znajduje odzwierciedlenie w każdym aspekcie życia na tej ziemi, osiągnęli wewnętrzny spokój i stali się jednością ze Wszechświatem, odkrywając tajemnicę wiecznego życia „.
Dalej Riszi opisują ostateczną realizację człowieka, który jest objawieniem najwyższej Jaźni (Atmana) i uszczęśliwiającym połączeniem z Bogiem Ojcem.
Aby dobrze zrozumieć tekst zbadajmy analitycznie istotne elementy które go tworzą za pomocą prostych metafor:
– indywidualny związek duszy z Najwyższym.
-wyzwolenie od wszystkich osobistych pragnień.
-zrozumienie faktu, że najwyższa Jaźń jest motorem wszystkiego .
-stan błogiego spokoju Jaźni . Jest to stan którego nic nie może zakłucić. Głębia która nigdy nie pozna ruchu, tak jak by byla nicością, tak jak by zawsze była niczym i nic nie znaczyła, tak jak wtedy gdy wszystkie formy są opróżnione z istoty.
Ta duchowa świadomość może wydać się fantazią, zwłaszcza dla ludzi którzy są na początku swojej duchowej ścieżki.
Tantra oferuje duchową praktykę, która sprawia, że każda chwila jest napełniona duchem, a każdy pokój staje się świątynią. Wydaje się, że osoby posiadają złotą różczkę, by w każdej napotkanej twarzy widzieć Boga.
Mistyczny traktat Vijnana Bhairava- tantra- oferuje nam wiele duchowych ćwiczeń, w których rzeczywistość jest postrzegana jako boska tajemnica.
Są tu opisane metody duchowego oświecenia w codziennym życiu- jak możemy doświadczyć stanu boskiej pustki patrząc na piękne jezioro przy zachodzie słońca lub jak kontrolować energię podczas kichania by doświadczyć oświecenia itp.
Nawet w dzisiejszych czasach spotykamy mnichów którzy łaskoczą sobie nos piórkiem by osiągnąć stan transcendencji (przekroczenia pojęć) podczas kichania.
Na koniec możemy zacytować słowa Rabina Nachmana który mówi;
” Prości ludzie jedzą by mieć energię, mędrcy studiują Biblię by wiedzieć jak jeść”.
Jest to też postawa tantryczna, by wiedzieć jak wprowadzić w nasze codzienne życie boskość.
Powinniśmy też podkreślić jak istotne znaczenie ma intencja w jodze tantrycznej.
Intencją jest bardzo ważnym wyrazem ludzkiej świadomości.
Według analizy tantry, na przykład, kiedy intencją nie jest obecna w naszym życiu, mamy wrażenie, że nasze działania pozbawione są świadomości, chociaż, podsycając moc intencji możliwe jest odzyskanie kontroli nad świadomością.Intencją zatem prowadzi naszą świadomość w określonym kierunku: jest to bardzo potężne narzędzie do wyrażania siebie i podążania do wytyczonego wcześniej celu.
W naszej wewnętrznej podróży, posiadanie głębokiej motywacji oznacza nie tylko bycie w kontakcie z sercem, ale także wydostanie się ze stanu ograniczeń, w którym wszystkie procesy są regulowane przez wewnętrzne nieświadomość, do stanu w którym posiadamy zdolność by w pełni wyrazić potencjał naszego sumienia jako istot ludzkich.Bez podsycania mocy intencji nie da się wyrazić i wykorzystać w pełni potencjału naszego sumienia jako istot ludzkich.
Mówiąc o sumieniu mówimy o Jaźni, niestety w naszym języku jest ubóstwo słownictwa, podczas gdy w sanskrycie istnieje wiele różnych określeń, aby zdefiniować słowo „świadomość”. Jest ona rozumiana jako głęboka przestrzeń, z którego można obserwować siebie i nasze serce, jako istotę człowieczeństwa.
W naturalnym procesie ewolucji, gromadzimy doświadczenia i dochodzimy do punktu, w którym możemy się zastanawiać, czym jest życie i czy jest coś innego poza nim.
W ten sposób zaczyna się nasze poszukiwanie i w tym momencie otwarcia wszystko idzie w określonym kierunku i łaska przenika do naszego życia.
Czasami jest ona jak odgłos grzmotu, a czasem skrada się cichutko.
Następuje przebudzenie i pragnienie poznania Boga zaczyna nas prowadzić.
Nie ważne jest tutaj w jakiej sytuacji zewnętrznej żyjemy, to jest drugoplanowe. Proces przemiany przebiega w naszym wnętrzu.
Często praktykując jogę oczekujemy, że uratuje nas od złego życia, obłaskawi strach przed śmiercią i cierpieniem.
Jest to bardzo niedojrzała postawa wobec życia i wobec nas samych. Tyle jest motywów by praktykować jogę ile jest na świecie istot ludzkich.
Niektóre z tych motywów to poprawa kondycji fizycznej, zdrowia, lub osobistej wydajności; inni uznają wymiar duchowy jogi, który nie jest dogmatyczny.
Słyszałem często bardzo smutne stwierdzenia typu: „Jeśli nie jesteś wegetarianinem, nie jesteś prawdziwy joginem”. Czytałem dzieła Jana od Krzyża, który na pewno nie był wegetarianinem, ale który przeżył transcendencję i cały ” zanurzył” się w Bogu.
Wielu z nas wpada w takie pułapki, ponieważ nie są naprawdę połączeni z istotą praktyki. Jeśli jest się połączonym, nie istnieje nic, co może być przeszkodą.
Wszystkie założenia tantry mówią, że transcendencję można znaleźć wszędzie. Dogmatyzm jest tendencją człowieka, ale nie należy on do jogi.Tantra jest skuteczną praktyką tradycji jogi i zawiera całą jej historię.
Praktyka ta w rzeczywistości może zaoferować wiele nowoczesnym społeczeństwom.
Jej stosowane formuły nie tylko dają nam spójną wizję Wszechświata, ale także mówią o naszej w nim roli.
Żyć i wykorzystać wszelkie okoliczności, jako okazję do wzrostu, jest istotą tantry.
Tantra za pomocą jogi, przywraca godność ciała jako narzędzie transformacji.
W Hatha Joga na przykład bardzo ważne jest, aby wyjść poza powierzchownym rozumienie pojawiających się doświadczeń. Kiedy słyszymy o radości i dobrym samopoczuciu po praktykach zdarza się, że rozumiemy ten stan jako wartość bezwzględną, prawie jesteśmy pewni, że joga oferuje nam bilet do szczęścia.
W rzeczywistości, joga stawia nas w kontakcie z poczuciem pełności, kompletność nas samych, która nie zależy w żaden sposób od czegokolwiek z zewnętrz. Nie dotyczy to faktu, czy inni ludzie uśmiechają się do nas czy nie, czy życie nagle staje się mniej problematyczne czy nie. Joga daje nam możliwość bycia skoncentrowanym i silnym w sobie.
Łączy nas z nieskończoną mocą naszej świadomości. Sama Hatha Yoga, poprzez asany i pranajamy, oraz całą drogę do medytacji, daje nam wspaniały sposób na integrację różnych wymiarów w nas samych zaczynając od życia z głębszą świadomością, które jest źródłem prawdziwej radość serca, istotą wszelkiego życia.
W naszej podróży do odległego Tybetu i po różnych aspektach tantry zapytaliśmy Pana Jakuba Szukalskiego, który przez osiem lat jako mnich poznawał język i duchowość Tybetu według obyczaju Bon;
Jaki jest związek tantry i Bonu?
-W bonie tantra jest już obecna w nauczaniu Tonpy Szenraba, pierwszego i głównego nauczyciela bonu w obecnym okresie, ale właściwie sięga ona jeszcze dalej, do niepamiętnych czasów. Nadal jest dość powszechnie stosowana i nauczana w tym bonie, jaki przetrwał do dzisiaj.
Na czym polega zrozumienie istoty tantry?
-Tantra do dziedzictwo, przekaz, tradycja. Jej istotą jest ciągłość – ciągłość rodziny, ciągłość obyczajów, ciągłość nauki i ciągłość ducha.
Dlatego jest też nazywana zdrowym postępowaniem albo wiecznym postępowaniem, jungdrunk tekpa (g. yung drung theg pa). Tantra opiera się na poznaniu radosnej próżni (bde stong ye shes). To znaczy, że rodzi się z zachwytu nad pierwotną naturą, w której odkrywa się nadprzyrodzoność.
Tantra posiada podobne podstawy co mahajana – nauka buddyzmu, w której również polega się na próżności (pustość) i litości (współczuciu), ale w mahajanie do zrozumienia próżności dochodzi się przez stopniowe, różnicujące rozmyślanie, a w tantrze do tego zrozumienia dochodzi się przez zachwyt i błogosławieństwo spływające dzięki modlitwie i oddaniu. Inna jeszcze różnica między mahajaną a tantrą, to podejście do namiętności. W mahajanie wyzbywamy się namiętności, a w tantrze przyjmujemy je i przerabiamy, opanowujemy. Wyznawca mahajany rozumie próżność, ale nie chce mieć nic wspólnego z namiętnościami.
Natomiast wyznawca wadźrajany (tantry) wykorzystuje moc namiętności jako dobre paliwo do świętości. Dlatego też tantra ma wiele wspólnego z medycyną, gdzie wykorzystuje się moc trucizny i tworzy z niej lekarstwo.
Na czym bazuje tantra?
-Są trzy zasady tantry, nazywane też inaczej trzema korzeniami (rtsa gsum). Są to duchowny czyli lama (bla ma), sprzymierzeniec czyli jidam (yi dam) i kobieta czyli kandro (mkha’ ’gro). Duchownym może być jakiś kapłan, mnich lub w ogóle własna dusza. Sprzymierzeńcem jest bóg ucieleśniający przyjaźń. Kobieta jest oświecicielką i pomocą. Jest wiele różnych znaczeń tych trzech zasad, ale można je streścić jako pan-kierownik, przyjaciel-towarzysz i przyjaciółka-towarzyszka. W tantrze jednakże wszystko uczestniczy w wymianie. Bywa więc, że pan jest przyjacielem, przyjaciel panem, przyjaciółka panem itd. Tantra bazuje na rzeczywistości przebóstwionej.
Czym właściwie jest tantra?
-Jest to przyjęcie praw i obowiązków związanych z życiem duchowym, utrzymywanie tego i rozwijanie, tak żeby w ostateczności przepełnić się świętą duchowością i przynieść pożytek społeczności.
Co tantra ma wspólnego z jogą?
Tantra sama jest jogą – jest pośrednictwem, duchową łącznością, pojednaniem Boga ze światem. Jest też jogą w znaczeniu zajęcia, pasji, męki. Jest to rodzaj pracy prowadzący do doskonałego życia. Tantra to wewnętrzna praca, wewnętrzne ćwiczenie. Są w niej także obecne elementy spotykane w jogach hinduskich, ale w tantrze buddyjskiej te elementy są nastawione na inny cel niż w hinduizmie. Tantry buddyjskie są ukierunkowane na świętość, przebudzenie, oświecenie, takie jak rozumie je Budda.
Jakie aspekty życia obejmuje tantra?
-Tantra obejmuje wszystko. Może się to wydawać śmieszne, ale są tantry, w których podane są nawet sposoby jak robić kupę i siku. Tantra jest uświęceniem całej codziennej rzeczywistości – całego życia, a szczególnie życia małżeńskiego, rodzinnego, społecznego, zawodowego. Dlatego jest w niej mnóstwo aspektów, takich jak seks, etyka, sztuka.
Na czym polega praktykowanie tantry?
-Przede wszystkim polega na błogosławieństwie i samoświadomym poznaniu. Jest to zwrot do Boga i utrzymywanie z Nim łączności przez rozmaite czynności. Te czynności uzależnione są od rodzaju tantry.
Praktykujący tantrę przechodzi na początku odpowiednie przygotowania, na które składają się liczne powtórzenia modlitw i rozmyślań. Po tych długich przygotowaniach jest dopuszczony do otrzymania praw i obowiązków. Jest to szczególne błogosławieństwo, które bywa nazywane inicjacją. Wtedy praktykujący, jeżeli podejmuje się na poważnie praktyki danej mu tantry, stosuje się ściśle do wykonywania powierzonych mu obowiązków, takich jak na przykład powtarzanie zaklęcia (sngags – mantra). Te obowiązki są różne i nie wszędzie takie same. Ogólnie mają one poprawić jakość życia praktykującego i doprowadzić do uduchowienia. Praktykujący uczy się przez nie poznawać Boskość w rzeczywistości i uzyskuje różne sprawności służące szerzeniu tego poznania i udzielania go innym. Ogólnie jest to dobroczynność.
Jakie wyróżniamy rodzaje tantry (jogi)?
-W bonie tantry dzielone są na cztery rodzaje – dwa zewnętrzne i dwa wewnętrzne. Różnią się one podejściem do osoby boga – boga w znaczeniu zwiastuna ucieleśniającego spełnioną postać Najwyższego Boga nazywanego w bonie imieniem Kunzang (Kun bzang) albo Sienla Okar (gShen lha ’Od dkar). W pierwszej zewnętrznej tantrze taki bóg-zwiastun widziany jest jako pan, a w drugiej – jako przyjaciel. Natomiast w tantrach wewnętrznych boga rozpoznaje się we własnej osobie. W pierwszej tantrze wewnętrznej wyznawca skupia się bardziej na budowaniu obrazu tego boga, a w drugiej na rozpuszczaniu takiego obrazu.
Które rodzaje tantry są najbardziej „przyjazne” dla człowieka z Zachodu?
-Nie ma takich. Trzeba przestać być człowiekiem z Zachodu i stać się człowiekiem Nieba. Tantra wiąże się z przeobrażeniem własnej osoby przy jednoczesnym niezrywaniu ze zwyczajnym życiem. Jeśli chce się poznać tantrę, należy wejść w misterium – w rzeczywistość nadzwyczajną, pełną obrazowych znaków, gdzie człowiekowi światowemu wszystko wydaje się obce. Ostatecznie, praktykowanie tantry to oswajanie się z tą obcością – ze strachem, ciemnością, ukrytymi żądzami, ale nie przez pogrążanie się w tych ciemnościach, a przez zrozumienie, miłość, światło poznania – przez rozświetlanie wszystkiego Boską obecnością.
Opierając się na tym co napisałem wcześniej jak i na wypowiedziach pana Jakuba Szukalskiego możemy śmiało powiedzieć, że tantra uczy nas, abyśmy żyli całym życiem przez cały czas z intensywnością, pełną świadomością i oderwaniem, patrząc z miłością i zrozumieniem na przepływające życie.Praktykowanie tantry pozwala pomału przekształcić każdy aspekt naszego życia, rozwijając tantryczną perspektywę, która odsłania wszystko co niezwykłe i duchowe, nawet w małych rzeczach dnia codziennego. Pozwala na uzyskanie harmonii i zdrowia fizycznego, emocjonalnego i umysłowego, wykorzystuje nawet utajony potencjał i prowadzi do życia w szczęściu i zachwycie, rozwijając zdolność do miłości, relacje partnerskie, ułatwiając zrozumienie wszystkich aspektów życia.
Droga tantry przypomina i pozwala zrozumieć, że w istocie jesteśmy istotami duchowymi, błogosławionymi i wiecznymi, połączonymi w sposób intymny z wszystkimi innymi istotami we wszechświecie, zjednoczeni w Duchu, w uniwersalnej sieci (tantra), który tworzy wyjątkową osobę – NAS.