Przymierze. Tak możemy przełożyć wyraz tukdam (thugs dam) oznaczający własność sprzymierzeńca nazywanego jidamem (yi dam/yid dam). Inaczej jeszcze rozumieć możemy ten wyraz tukdam jako duchową więź (dosłownie) i przebóstwienie (znaczeniowo). Takie jest podstawowe znaczenie przymierza.
Jest to własność osoby nazywanej Sprzymierzeńcem – siła spajająca wierzącego z Bogiem.
To podstawowe znaczenie tukdam oznacza zatem rodzaj obietnicy, przysięgi, umowy, zgody.
W ten sposób słyszymy w modlitwie odmawianej często przez wyznawców bon:
Om,
zebranie szczęśliwych i pokojowych bogów,
wypełnijcie przymierze.
Zebranie rozwojowych bogów,
wypełnijcie przymierze.
Zebranie władczych bogów,
wypełnijcie przymierze.
Zebranie surowych bogów,
wypełnijcie przymierze.
Zebranie myślnych gniewnych,
wypełnijcie przymierze.
Zebranie jaskrawych matek,
wypełnijcie przymierze.
Siłacze, żołnierze i wielcy królowie,
wypełnijcie przymierze.
Skarbnicy i opiekunowie słowa,
wypełnijcie przymierze.
Wysłannicy i pracownicy,
wypełnijcie przymierze.
Szlachetni lekarze ziemscy,
wypełnijcie przymierze.
Osiem oddziałów gwałtownych bogów,
wypełnijcie przymierze.
Obywatele kraju,
wypełnijcie przymierze.
Sześć rodzin wędrowców,
wypełnijcie przymierze.
Przez powiewne ozdoby nieba
wypełnijcie przymierze.
Przez dźwięk słyszany w powietrzu
wypełnijcie przymierze.
Przez pokojowe uświęcenie podłoża
wypełnijcie przymierze.
Uspokójcie okoliczności i trudności.
Obdarzcie najwyższą i zwyczajną doskonałością
przez błogosławieństwo wypełnienia przymierza,i przez nas, wierzących i przyjaciół, braci oraz siostry.
Innym znaczeniem tukdam jest duchowe działanie, ćwiczenie, asceza. Zdaje się, że powołuje się ono na powyższe znaczenie przymierza jako obietnicy. Gdy wypełniamy przymierze, jest to działaniem i w ślad za tym samo przymierze rozumiane być może jako działanie.
Tukdam jest też zachwytem, zagłębieniem się, rozmyślaniem. W tym znaczeniu mówi się o spoczywaniu w przymierzu albo życiu w przymierzu (thugs dam la bzhugs), co wydaje się bliskie chrześcijańskiemu pojęciu spoczywania w Duchu Świętym. Warto tutaj zaznaczyć, że wyraz tukdam możnaby również przełożyć właśnie jako Ducha Świętego, jeśli odczytamy drugi jego człon, nie jako rzeczownik, ale przymiotnik dam, znaczący tyle, co święty. Tuk (thugs) to duch (od uk (dbugs), oddech, tchnienie), a dam (dam) to więź albo święty. Wyraz tukdam może oznaczać w tym przypadku albo duchową więź, albo ducha świętego.
To znaczenie przymierza jako zachwytu albo rozmyślania jest też używane w odniesieniu do osób, które umarły, ale wykazują po śmierci jeszcze pewne oznaki świadomości, jak na przykład siedzenie w wyprostowanej postawie.
Oprócz tego, tukdam bywa też rozumiany jako wróżba, badanie, szacowanie, sprawdzian. Możliwe, że to znaczenie odwołuje się bardziej do przebóstwienia. Wiadomo, że osoba będąca w takim przymierzu – osoba przebóstwiona – jest w stanie obwieszczać prawdy spoza obszaru jej własnych, nabytych wiadomości.
Inne jeszcze znaczenie tukdam to nadzieja, pragnienie, chęć. Jest ono obecne również w modlitwie podanej powyżej, gdzie prosi się o wypełnienie przymierza. Zatem wypełnijcie przymierze – spełnijcie moje marzenie. Obiecaliście pomagać w moich przedsięwzięciach. Teraz więc proszę was o pomoc – wypełnijcie przymierze, tak jak się umówiliśmy.
Jakub Szukalski